Ok, hier komt ie…
Morgaine gaf ik haar reactie al een uitleg, maar van wiezen bestaan veel alternatieve speelwijzen. Er ontbreken ook enkele cruciale delen in die uitleg. Daarom wil ik jullie hier nu uitleggen hoe WIJ dat spelen.
Wiezen is een leuk en gezellig spel, al wordt het niet zo algemeen gespeeld. Jammer eigenlijk, want erg moeilijk is het niet en je hebt veel mogelijkheden.
Wiezen wordt gespeeld met een gewoon kaartspel van 52 kaarten, met 4 spelers.
De rangorde is: aas het hoogst, dan volgen heer, dame, boer (bij ons heet die “zot”), 10, 9, 8,….enz.
Volgen is verplicht (harten gooien als iemand ruiten uitkomt en je nog ruiten in je hand hebt, is dus verboden).
Als je niet kan volgen, kan je “kopen” met een troefkaart (de soort die blootgelegd werd bij het uitdelen). Kopen is niet verplicht, en je moet ook niet hoger gaan dan de uitgekomen kaart.
Je hebt volgende mogelijkheden (uitleg hieronder): “vragen en meegaan”, “miserie”, “solo”, “dansen” en “troel”.
Troel gaat altijd boven alles (tenzij de pot leeg is en er “voor de dames” moet gespeeld worden)
Miserie gaat boven de andere mogelijkheden.
Solo gaat boven vragen en meegaan.
Wij spelen het spel met muntjes van 2 eurocent, maar je kan evengoed andere muntjes of knopen of iets dergelijks nemen als “betaalwijze”. Je hebt ook een potje nodig om die munten in te doen.
Het begin; voor de dames
Omdat er geld in de “pot” moet, wordt het eerste spel altijd “voor de dames” gespeeld.
De deler geeft iedere speler (in de richting van de klok) eerst 4, daarna nog eens 4 en op het laatst 5 kaarten.
Bij voor de dames is het de bedoeling om geen dames aangesmeerd te krijgen. Wie een dame bemachtigd (omdat hij hoger moet, of omdat iemand niet meer kan volgen en dan op die manier van een dame kan afraken), betaalt 1 muntje. Voor schoppenvrouw betaal je 2 muntjes.
Bij het begin moeten dus altijd 5 muntjes in de pot zitten.
Het vervolg
Bij het uitdelen (de deler die begint, of wanneer de pot leeg was en daarnet voor de dames gespeeld werd, mag nogmaals delen) wordt de laatste kaart door de deler bloot op tafel gelegd. Dit is de troef.
Troel
Als iemand 3 azen (of alle 4) in z’n hand heeft, roept deze “troel”. Dan vervalt de troef, en wordt de troef bepaald door het 4e aas (of hartenheer als de 4 azen bij 1 speler zitten). Diegene die het 4e aas heeft moet deze dan uitkomen. Het is de bedoeling dat de spelers die samen troel hebben 8 slagen behalen. Zij bekomen dan 2 muntjes, en 1 muntje per extra slag van de tegenpartij. Als ze geen 8 slagen halen, betalen zij 2 muntjes als ze 7 slagen halen, en 1 muntje extra per minder behaalde slag.
Vragen en meegaan
Als niemand troel heeft, bekijkt iedere speler of z’n kaarten de moeite zijn om slagen te kunnen behalen met de troef die blootgelegd werd. Is dat zo dan kan je vragen (om iemand als medespeler te kunnen krijgen) of meegaan (als al iemand gevraagd heeft. De speler links van de gever komt uit. De tweede en volgende spelers moeten, indien mogelijk, een kaart van de uitgekomen kleur spelen. Indien ze niet kunnen volgen, gooien ze een andere kaart of spelen troef (“kopen”). De 2 spelers die vragen en meegaan moeten 8 slagen behalen. Zelfde betaalwijze als hierboven bij troel.
Solo
Als iemand zo’n danig mooie kaarten in handen heeft dat hij denkt 6 slagen te kunnen behalen tegen de 3 andere spelers, dan speelt hij solo. Als die 6 slagen haalt, krijgt die 2 muntjes voor de 6 slagen, en 1 muntje per extra behaalde slag. En de inhoud van de pot wordt ook de zijne. Behaalt hij geen 6 slagen, dan betaalt hij iedere tegenstander 2 muntjes, en 1 muntje per extra niet-behaalde slag. En de inhoud van de pot moet hij verdubbelen. Na een behaalde solo wordt opnieuw voor de dames gespeeld om geld in de pot te krijgen.
Dansen
Wie hele mooie kaarten heeft en denkt 9 slagen te behalen tegen de andere spelers, kan zijn eigen troef bepalen en roept dan “ik dans”. De blootgelegde troef vervalt dan. Hij mag zelf uitkomen, de eerste kaart die hij uitkomt is de troef.
Behaalt die 9 slagen, dan bekomt hij 2 muntjes van elke tegenstander + de inhoud van de pot. Hij krijgt niks voor extra slagen. Worden de 9 slagen niet behaald, dan betaalt hij 2 muntjes aan elke tegenstander, en verdubbelt de inhoud van de pot.
Miserie
Wie denkt dat niemand hem een slag kan “aansmeren” kan miserie gaan. Daarbij mag je dus geen enkele slag behalen. De tegenstanders proberen dat dus wel te doen. Slaag je in je miserie, dan krijg je 2 muntjes van elke tegenstander + de inhoud van de pot. Krijg je toch een slag aangesmeerd is het spel over, en moet je 2 muntjes aan elke tegenstander betalen en de pot verdubbelen.
zo, dat is zo ongeveer de manier van spelen. Het lijkt moeilijker dan het eigenlijk is. Wie nog vragen heeft, ik antwoord wel in de reacties. Gewoon spelen maar!
Iemand zin in een spelletje? Ik ben altijd bereid… ;-)
Liefs,
Billy
♥
